Yüzyıllardır Karadeniz’de yaşayan halkların etkisiyle oluşan Karadeniz kültürü, misafirlerini kendine hayran bırakır. Samimi halkı, zengin sofraları ve doğal miraslarıyla eşi benzeri bulunmaz bir yerdir.

Karadeniz Şivesi

Karadeniz kültürü temel olarak Karadeniz şivesinden oluşur. Tüm Kafkas dilleri gibi Lazca bol miktarda sessiz harfe (consonant) sahip olup, diğer Güney Kafkas dillerinde bulunmayan /f/, /y/ ve /h/ gibi sessizleri ve Hopa ve Borçka (Çxala) dialektinde kullanılan uvular (küçük dil) sessizi (consonat) /q/ harfini de barındırdığından ait olduğu dil ailesinin, consonant sayısı bakımımdan en zengin dilidir.

Türkiye’de yaşayan en eski dillerden olan Lazca, Karadeniz’e geldiğinizde yakından tanıyacağınız bir dildir.

Kemençe ve Horon

Karadeniz kemençesiz ve horonsuz olur mu? Elbette olmaz. Doğu Karadeniz’de yaygın olan keman türü yaylı çalgılarla akraba olduğu sanılan, bir yay yardımıyla çalınan üç telli geleneksel halk çalgısı kemençe Karadeniz’deki tüm şarkıların baş aktörüdür. Karadeniz kültürü içinde önemli yere sahip kemençenin tamamlayıcısı ise horondur. Kemençeyle çalınan türkülerde herkes horon oynayarak eğlenmektedir. Horon oynamak, horon kurmak, horona durmak, horon yapmak ve horon vurmak adlarıyla bilinmektedir.

Karadeniz Geleneksel Giysileri

Karadeniz geleneksel giysileri, alpaka ve aktek kumaşlarından yapılır. Gömlek kumaşı ise şile bezi ya da poplin kumaştan yapılır. Kadın kostümlerinde jarse ya da kadife genel olarak ise satenden ya da keşandan yapılmaktadır.

Karadeniz giysileri erkekler için alpaka kumaştan yelek, alpaka kumaştan yada bossa kumaştan yapılmış zılga, başında dolama, hakim yakalı çift düğmeli poplin gömlek, deri sallama kemer ya da vinneks sallama kemerinden oluşur. Horon oynarken giyilen bu geleneksel kostümlerde göğse Türkiye bayraklı arma dikilir.

Karadeniz geleneksel giysileri içinde erkekler ayrıca başlarına seymenlere özgü poşu sarılı fos takarlar. Başlığa Trabzon bölgelerinde kukulaya, Samsun civarlarında ise kavuk, sarık, külah, tekke adı verilmektedir.

Karadeniz kadın giysileri keten ve pamuklu çamaşır üzerine entari ve yelekten oluşur. Başlarının üstüne sarı-yeşil renklerinde fes bağlanır. Pullu örtülerle üstü sarılarak giysi tamamlanır. Bel kısmı uçkurlu olan paçalar giyilerek lastikli giysiler giyilir. Başlarına çember ile dolarlar, boyunlarına aksesuar takarak gerdanlarına altın dizilir.

Horon oynayan kadınların kostümü ise fistan üzerine işlemeli yelek, basma şalvar ve uzun yün çoraptan oluşur. Bellerinde ise dokuma ismaliye ayrıca peştemal ve keşan kullanılabilir. Ayakkabı ise deri ayakkabı ya da kara lastiktir.

Karadeniz giysileri yaylalarda horon oynayan yöre halkında gözlemleyebileceğiniz geleneksel kıyafetlerdir. Karadeniz kültürünün tamamlayıcısı olan giysiler, evlenme ve doğum gelenekleri kültürün yaşamasını da sağlamaktadır. Siz de Karadeniz’e gelerek bu etkileyici kültürün bir parçası olabilirsiniz.

Kaynak: karadenizturlari.com.tr